Otonom İnsansız Ticari Gemiler - Bölüm 2

ECDIS  (Electronic Chart Display Information System)

Arkas Eğitim Departmanında - Şirket içi ECDIS Sertifikasyon Eğitimlerinde 600 den fazla kursiyere eğitim verdim. Bu esnada her ECDIS kurs başlangıcında Otonom Gemileri anlatarak, başladım. Bana göre Otonom gemilerin hayata geçirilmesine sektörü yaklaştıran en büyük adım ; ECDIS kullanımının tüm gemilerde mecburiyete girmesi ve Elektronik Haritaların kullanıma alınmasıdır. "Track Control System" ile entegre olarak uzun zamandır kullanımda olan ECDIS'in mecburi olarak kullanıma alınması radikal bir karar olarak görülmüştür.

2000 yılların başlarında AIS (Automatic Indentification System) mecburiyeti bir cihaz olarak hayata geçirilmiş olmasına karşın, insan faktörünü içeren ECDIS çok daha ileri bir aşamadır. Bu sebeble Otonom Gemi Yazı dizisine bu konu ile devam etmek istedim. 

Kademeli olarak denizcilik sektöründe gemi çeşitlerine göre kullanıma alınmış olan ECDIS (Elektronic Chart Display Information System) ;  asıl olarak verilen isimden de anlaşılacağı üzere, dünyada birden fazla kuruluş tarafında oluşturulup yayınlanan, ücretli veya ücretsiz olarak dağıtımı sağlanan, Elektronik Haritaları (ENC) hatasız, tüm fonksiyonları gösterebilen bilgisayar programlarıdır. Bu programın tüm fonksiyonlarını kullanabildiğinden emin olunan sertifikalı nihai kullanıcıya (Kaptan ve Güverte Zabitleri) en kolay şekilde bu hizmeti sağlaması gerekliliği ile ortaya çıkmış, “User Frendly” olarak da tanımlanmıştır. 

Bu programlar temel olarak iki fonsiyonu yerine getirmektedir; birincisi; “Display” - ENC görüntüleme, İkincisi; “Information” - Kullanıcıyı Bilgilendirmedir.

Günümüzde hergün kullandığımız ve yaşamımızın bir parçası haline gelmiş Navigasyon programlarında kullanılan  Kara haritalarında, belirli yol güzergahları ve bu güzergahların bağlantıları ile başlangıç ve varış noktaları arasında bir seçim yapılmak üzerine kurulu bir elektronik harita sistemlerini kullanıyoruz. Ancak, Deniz Elektronik haritalarında böyle bir opsiyon yoktur. Kaptan, iki liman arasındaki rota tercihini, güvenlik, doğal koşullar, ticari baskı, COLREG,… gibi birçok kritere bağlı olarak, belirli bir hat dahilinde seyir yapıyor olsa dahi sürekli yenilemek, seyir boyunca sürekli gözden geçirmek zorundadır. Bir başka değişle, geminin su altı çekimi müsade ettiği ve kısıtlandırılmış alanlar haricindeki tüm bölgeler bir gemi için seyir yapılabilir yollar olarak ifade edilebilir. Deniz haritalarının bir çok katmandan oluşması zorunluluğu, kara araçlarında kullanılan Navigasyon haritalarından en büyük farkı olan tam bu sebebten ortaya çıkmıştır. Deniz Elektronik Haritalarında S-35, S-52, S-64, …. şeklinde isimlendirilmiş bir çok katman ve bu katmanlarda yer alan bir çok bilgi depolanması şeklinde çözüm sağamıştır. Her ECDIS programı bu katmanları hatasız şekilde üst üste koyarak kullanıcının kullanımına sunan programlardır.

Bilgilendirme kısmı ise, kara navigasyonları ile aynı prensibe sahip olan, anlık durumun ENC üzerinde kullanıcıya gösterilmesini sağlamaktır. Bilgilendirme kısmında ECDSI Programını farklı kılan ise; Köprüüstünd bulunan tüm elektronik cihazların bu programa data gönderebilmesi ve bu dataların anlık işlenerek kullanıcı kullanımına sunulmasına olanak sağlamasıdır. Navigasyonun tek elden yönetilmesinin bir ön hazırlığıdır.

Tabiki bu programları tüm fonksiyonları ile kullanabilmek de ayrı bir standart olarak ; Gemi İşletmecisine programı kullancak olan kişilerin program konusunda yetkin olmalarından emin olmaları konusunda zorunluluk getirilmiştir.  Her bir program için ayrı eğitim ve ayrı sertifikasyon talebi de bu noktadan çıkmıştır. 

Bu kadar teknik ayrıntıda sizleri sıkmak istemiyorum. Dünya Otonom Gemiler ile daha güvenli ve maliyeti düşük taşımacılık yapabilme olanaklarını sağlayabilme yolunda ilerlerken, ECDIS gibi her bir adım sektörde yepyeni istihdam alanları yaratmış, bu yolda bir çoklarını da yaratmaya devam edecektir.  Uluslararası bir sektörün profesyonelleri olarak geleceğin planlarında yer almamızı sağlayacak yegane şeyin gelişmeleri detaylıca takip ederek farkındalığımızı yüksek tutmak olduğuna inanıyorum. 

Türk Denizcisi olarak sadece Ukrayna - Rusya savaşı ve Pandemi sebebiyle Uzak Doğudan ihtiyacını karşılayamayan yabancı armatörün pruvasını çevirdiği ucuz gemi adamı opsiyonu olmaktan daha ileri, arnılan, nitelikli ve değer yaratan bir pozisyon almamız gerektiğini düşünüyorum. 

Bundan sonraki bölümler için;  Otonom Gemi yolunda bizlerin yapılabilecekleri hakkında fikirlerinizi paylaşırsanızı bekliyorum.